Przy wysokiej inflacji, którą obecnie obserwujemy w Polsce coraz więcej podmiotów wpada w obowiązek badania sprawozdania finansowego. Wynika to z faktu, że progi kwotowe (suma aktywów, przychody ze sprzedaży) określające obowiązek badania sprawozdań finansowych nie były zmieniane od wielu lat.
Jednocześnie proces badania sprawozdania finansowego jest ważnym elementem gospodarczego ekosystemu. Celem badania jest sprawdzenie, czy sprawozdanie finansowe rzetelnie i jasno przedstawia sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy jednostki. Podczas badania biegły rewident weryfikuje, czy sprawozdanie sporządzono zgodne z przepisami ustawy o rachunkowości oraz polityką rachunkowości przyjętą przez jednostkę.
Podmioty objęte obowiązkowym badaniem
Polska ustawa o rachunkowości określa, że badaniu podlegają roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz roczne sprawozdania finansowe – kontynuujących działalność:
- banków krajowych, oddziałów banków zagranicznych, ubezpieczycieli oraz oddziałów zagranicznych firm inwestycyjnych,
- jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych, funduszy emerytalnych,
- krajowych instytucji płatniczych i instytucji pieniądza elektronicznego,
- spółek akcyjnych,
- pozostałych jednostek (przede wszystkim spółek z o.o., spółek jawnych, partnerskich, komandytowych, cywilnych oraz przedsiębiorstw osób fizycznych), które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z poniższych warunków:
- średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,
- suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej EUR 2 500 000,
- przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej EUR 5 000 000.
Inne podmioty objęte obowiązkowym badaniem
Badaniu podlegają również sprawozdania finansowe spółek przejmujących i spółek nowo zawiązanych, sporządzone za rok obrotowy, w którym nastąpiło połączenie.
Dodatkowo obowiązkowemu badaniu podlegają roczne sprawozdania finansowe jednostek sporządzone zgodnie z MSR, roczne połączone sprawozdania finansowe funduszy inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami oraz roczne sprawozdania jednostkowe subfunduszy.
Obowiązkowo muszą poddać badaniu swoje sprawozdania finansowe również te jednostki prowadzące księgi rachunkowe, które dla celów podatkowych wybrały bilansową metodę ustalania różnic kursowych. Wymóg ten nie wynika z ustawy o rachunkowości, a przepisów ustawy o podatku dochodowym.
Warto podkreślić, że udziałowiec/właściciel (organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe) może podjąć dobrowolną decyzję o badania sprawozdania finansowego. Rozwiązanie to jest często stosowane przez międzynarodowe grupy kapitałowe, w przypadku gdy lokalne jednostki nie spełniają kryteriów do obowiązkowego badania swoich sprawozdań finansowych.
Progi kwotowe dla badania sprawozdania za 2023 rok
Kwoty określające warunki badania dla pozostałych jednostek podane w EUR należy przeliczyć na PLN według średniego kursu ogłaszanego przez NBP, który obowiązuje na ostatni dzień roku obrotowego, za który sporządzane będzie sprawozdanie. Jeśli ostatni dzień wypada w weekend, wówczas obowiązuje kurs z piątku. Kursy NBP publikowane są na stronie internetowej www.nbp.pl.
W odniesieniu do sprawozdania finansowego za 2023 rok to podlega ono badaniu jeżeli za 2022 rok spełnione zostały co najmniej dwa z poniższych warunków:
Wybór biegłego rewidenta
Badanie sprawozdania finansowego może zostać przeprowadzenie tylko i wyłącznie przez biegłego rewidenta (audytora). Osoba ta jest zobowiązana do zachowywania uczciwości, obiektywizmu, staranności, jak również dochowania tajemnicy zawodowej. Audytor nie może mieć żadnych powiązań z jednostką, którą poddaje kontroli.
Wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego dokonuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe jednostki, chyba że statut, umowa lub inne wiążące jednostkę przepisy prawa stanowią inaczej. Kierownik jednostki nie może dokonać takiego wyboru.
Kierownik jednostki zawiera z firmą audytorską umowę o badanie sprawozdania finansowego w terminie umożliwiającym firmie audytorskiej udział w inwentaryzacji znaczących składników majątkowych. W przypadku obowiązkowego badania, pierwsza umowa o badanie sprawozdania finansowego jest zawierana z firmą audytorską na okres nie krótszy niż dwa lata z możliwością przedłużenia na kolejne co najmniej dwuletnie okresy. Koszty przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego ponosi badana jednostka.
Uprawnienia i obowiązki biegłego rewidenta
Kierownik badanej jednostki zapewnia biegłemu rewidentowi dostęp do ksiąg rachunkowych oraz dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów oraz wszelkich innych dokumentów, jak również udziela wyczerpujących informacji, wyjaśnień i oświadczeń niezbędnych do sporządzenia sprawozdania z badania.
Biegły rewident jest uprawniony do uzyskania informacji związanych z przebiegiem badania od kontrahentów badanej jednostki, w tym także od banków i jej doradców prawnych, z upoważnienia kierownika badanej jednostki.
Kary za brak badania sprawozdania finansowego
Kierownik jednostki, który pełni funkcję zarządu, odpowiada za poprawne sporządzenie sprawozdania finansowego i przeprowadzenie obowiązkowego badania.
Osoby, które nie spełnią obowiązku poddania sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta, są narażone na karę grzywny albo ograniczenia wolności. Zasady i wysokości kary zostały określone w przepisach Kodeksu Karnego, a sąd ją ustala na podstawie okoliczności konkretnej spraw.
Nasze wsparcie
Wynik oraz proces obsługi badania uzależniony jest od jakości przygotowanego przez jednostkę sprawozdania finansowego. Sprawdź nasze usługi księgowe lub skontaktuj się bezpośrednio z nami. Jesteśmy po to, żeby ułatwiać prowadzenie Twojej działalności.
Zajmujemy się prowadzeniem ksiąg rachunkowych i pełną sprawozdawczością.
