Jak prawidłowo wypełnić formularz PIT-2 

Formularz PIT-2 to zgromadzone w jednym dokumencie oświadczenia i wnioski pracownika dla celów obliczenia przez pracodawcę zaliczki na podatek dochodowy. Jego głównym celem jest zastosowanie przez pracodawcę kwoty zmniejszającej podatek (300 zł miesięcznie), zastosowanie preferencyjnej stawki podatku lub podwyższonych kosztów uzyskania przychodu. 

Niniejszy dokument jest instrukcją wypełnienia formularza PIT-2 dla dla typowego zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, z pominięciem szczególnych przypadków. 

Formularz PIT-2

Formularz PIT-2 jest rozbudowanym dokumentem i obejmuje osiem głównych części: 

• oświadczenie w sprawie pomniejszenia o kwotę zmniejszającą podatek
• oświadczenie składane organowi egzekucyjnemu lub podmiotowi niebędącemu następcą prawnym zakładu pracy w sprawie pomniejszenia o kwotę zmniejszającą podatek
• oświadczenie o zamiarze preferencyjnego opodatkowania dochodów (z małżonkiem / jako osoba samotnie wychowująca dziecko)

• oświadczenie o spełnieniu warunków do korzystania z podwyższonych pracowniczych kosztów uzyskania przychodu
• oświadczenie o spełnieniu warunków do stosowania zwolnień podatkowych (ulga na powrót, ulga dla rodzin 4+, ulga dla pracujących seniorów)
• wniosek o niestosowanie ulgi dla młodych lub pracowniczych kosztów uzyskania przychodu

• wniosek o rezygnację ze stosowania 50% kosztów uzyskania przychodu
• wniosek w sprawie niepobieraniu zaliczek w roku podatkowym. 

W przypadku standardowego zatrudnienia, pracownik składa ten formularz w celu zastosowania przez pracodawcę kwoty zmniejszającej podatek. Dodatkowo, w niektórych sytuacjach pracownicy będą wnioskować o preferencyjne opodatkowanie dochodów (zastosowanie obniżonej stawki podatku) z uwagi na rozliczenie dochodów łącznie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko lub zastosowanie podwyższonych kosztów uzyskania przychodu. 

Należy podkreślić, że w większości przypadków po ustaniu stosunku pracy (rozwiązanie umowy o pracę) pracodawca przy obliczaniu zaliczki pomija oświadczenia złożone uprzednio przez pracownika na formularzu PIT-2. 

Termin złożenia 

Pracownik (podatnik) składa PIT-2 w dowolnym momencie roku kalendarzowego. Najczęściej jest on jednak składany w pierwszym miesiącu zatrudnienia, co pozwala pracodawcy zastosować oświadczenia i wnioski pracownika już przy pierwszej kalkulacji wynagrodzenia. Złożony formularz wywiera skutki w latach następnych, przy czym pracownik jest zobowiązany do jego aktualizacji w przypadku zmiany stanu faktycznego.  

Wypełnienie formularza 

Pracownik (podatnik) wypełnia tylko te części formularza, w zakresie których składa oświadczenie lub wniosek. Oświadczenie lub wniosek podatnik składa poprzez: 

• zaznaczenie właściwego lub właściwych kwadratów
• w części E w poz. 10 dotyczącej oświadczenia o zamiarze preferencyjnego opodatkowania dochodów (z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko) dodatkowo poprzez skreślenie niewłaściwej treści
• złożenie podpisu w części K. 

Formularz PIT-2 jest rozbudowanym dokumentem i dotyczy różnych wariantów opodatkowania, które należy rozpatrzyć w kontekście indywidualnej sytuacji danej osoby fizycznej (pracownika). 

Należy jednak wskazać, że w przypadku zatrudnienia na umowę o pracę, poza obowiązkowymi częściami A i B oraz podpisem w cześci K, najczęściej wypełniana będzie cześć C, ewentualnie dodatkowo cześć E.  

Wówczas sposób wypełnienia formularza PIT-2 powinien wyglądać następująco: 

Część PIT-2	Pracownik (standardowa* umowa o prace)	Pracownik (standardowa* umowa o prace), wspólne rozliczenie podatkowe
Część C	Zaznaczyć w poz. 6 kwadrat 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300zł)	Zaznaczyć w poz. 6 kwadrat 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300zł)
Część D	Nie dotyczy (zostawić puste)	Nie dotyczy (zostawić puste)
Część E	Nie dotyczy (zostawić puste)	Zaznaczyć w poz. 10 odpowiedni kwadrat i skreśl punkt 1) lub 2)
Część F	Nie dotyczy (zostawić puste)	Nie dotyczy (zostawić puste)
Część G	Nie dotyczy (zostawić puste)	Nie dotyczy (zostawić puste)
Część H	Nie dotyczy (zostawić puste)	Nie dotyczy (zostawić puste)
Część I	Nie dotyczy (zostawić puste)	Nie dotyczy (zostawić puste)
Część J	Nie dotyczy (zostawić puste)	Nie dotyczy (zostawić puste)

(*) Umowa o pracę z zastosowaniem standardowych kosztów uzyskania przychodów, a miejsce zamieszkania pracownika znajduje się w tej samej miejscowości co zakład pracy.  

Elementy formularza

Część A  

Dane identyfikacyjne podatnika (nazwisko, pierwsze imię, data urodzenia). Wcześniej w pozycji 1 pracownik musi podać numer NIP lub Pesel.  

Część B 

Dane płatnika, któremu składane jest oświadczenie/wniosek (nazwa pełna pracodawcy). 

Część C  

Oświadczenie podatnika składane płatnikowi w sprawie pomniejszania o kwotę zmniejszającą podatek   

Pracownik zatrudniony u jednego pracodawcy na umowę o pracę powinien zaznaczyć w poz. 6 kwadrat 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300zł).

Kwota zmniejszająca podatek jest elementem skali podatkowej. Skalę tworzą dwie stawki podatku, dwa przedziały, jeden próg oraz wspomniana kwota zmniejszająca podatek. Od 1 lipca 2022 r. obowiązuje skala podatkowa ze stawkami 12% i 32%.   

Stawka podatku 12% ma zastosowanie do pierwszego przedziału skali podatkowej nieprzekraczającego 120 000 zł. Według stawki 32% oblicza się podatek w drugim przedziale rozpoczynającym się od kwoty 120 001 zł. 

Próg dochodowy wynosi 120 000 zł, natomiast kwota zmniejszająca podatek to 3 600 zł.  

Podstawa obliczenia podatku w złotych		Podatek wynosi
ponad	do
	120 000	12% minus kwota zmniejszająca podatek 3 600 zł
120 000		10 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000zł

Kwota zmniejszająca podatek generuje kwotę niepowodującą obowiązku zapłaty podatku, czyli maksymalną wysokość podstawy obliczenia podatku, do wysokości której podatek wynosi 0 zł. Kwota niepowodująca zapłaty podatku obliczonego według skali zwana jest potocznie „kwotą wolną”.    

Od 1 stycznia 2022 r. roczna kwota wolna wynosi 30 000 zł, co przy stawce 12% wynika z następującego działania: 3 600 zł ÷ 12% = 30 000 zł. Kwota wolna w wysokości 30 000 zł oraz kwota zmniejszająca podatek 3 600 zł mają zastosowanie do dochodów całorocznych (uzyskanych od początku roku podatkowego). Do dochodów miesięcznych – od których płatnicy  podatku dochodowego (pracodawcy) obliczają zaliczki na podatek PIT – ma zastosowanie 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, czyli 300 zł (3 600 zł ÷ 12 miesięcy). Jej odpowiednikiem jest miesięczna kwota wolna w wysokości 2 500 zł (300 zł ÷ 12%, odpowiednio 30 000 zł ÷ 12 miesięcy).     

W przypadku standardowego zatrudnienia pracodawca pomniejsza zaliczkę o kwotę 300 zł „na wniosek” pracownika, czyli dopiero wówczas, gdy pracownik (podatnik) złoży pracodawcy oświadczenie o stosowaniu tego pomniejszenia.    

Standardowo pracodawcy pomniejszają zaliczkę o kwotę 300zł, ale przepisy pozwalają pomniejszać zaliczki o kwotę 150 zł lub 100 zł. Kwota 150 zł odpowiada kwocie stanowiącej 1/24 kwoty zmniejszającej podatek, a kwota 100 zł odpowiada 1/36 kwoty zmniejszającej podatek.    

Rozwiązanie polegające na podziale kwoty 300 zł na części jest adresowane w szczególności do osób, które równocześnie uzyskują przychody od więcej niż jednego pracodawcy (płatnika), przy czym od żadnego z nich nie otrzymują przychodów, dla których podstawa opodatkowania przekracza 2 500 zł miesięcznie. Dzięki podziałowi kwoty pomniejszenia osoby te mogą w większym stopniu skorzystać z kwoty wolnej w trakcie roku.     

W każdym momencie podatnik może rezygnować ze stosowania pomniejszania zaliczki o kwotę 300/150/100 zł. Wystarczy, że podatnik złoży płatnikowi oświadczenie o rezygnacji ze stosowania tego pomniejszenia lub wycofa uprzednio złożone oświadczenie.    

Część D  

Oświadczenie podatnika, składane płatnikowi w sprawie pomniejszenia o kwotę zmniejszającą podatek  

Część ta dotyczy specyficznych sytuacji (wypłaty przez spółdzielnie rolnicze, organ egzekucyjny) i przy standardowym zatrudnieniu na umową o pracę nie jest ona wypełniana.

Część E  

Oświadczenie podatnika składane płatnikowi o zamiarze preferencyjnego opodatkowania dochodów (z małżonkiem / jako osoba samotnie wychowująca dziecko) 

Ta cześć wymaga od pracownika analizy i podjęcia indywidualnej decyzji. Istotne jest, że nie złożenie przez pracownika wniosku o preferencyjne opodatkowanie, nie pozbawia pracownika możliwości jego zastosowania w rozliczeniu rocznym.

Zaliczki na podatek, które pobiera pracodawca wynoszą:  

• za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku roku od danego płatnika nie przekroczył kwoty 120 000 zł – 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu
• za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku od danego płatnika przekroczył kwotę 120 000 zł – 12% od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła tej kwoty, i 32% od nadwyżki ponad kwotę 120 000 zł
• za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku od danego płatnika przekroczył 120 000 zł – 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu od danego płatnika. 

Jeżeli pracownik złoży pracodawcy oświadczenie o zamiarze preferencyjnego opodatkowania dochodów z małżonkiem albo jako osoba samotnie wychowująca dziecko oraz wskaże, że jego przewidywane roczne dochody:  

• nie przekroczą kwoty 120 000 zł, a małżonek lub dziecko nie uzyskują żadnych dochodów, które łączy się z dochodami podatnika – zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego płatnik pobierze w wysokości 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu i dodatkowo pomniejszy je za każdy miesiąc o kwotę 300 zł
• przekroczą kwotę 120 000 zł, a dochody małżonka lub dziecka, które łączy się z dochodami podatnika, nie przekraczają 120 000 zł – zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego płatnik pobierze w wysokości 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu od tego płatnika. 

Część F  

Oświadczenie podatnika składane zakładowi pracy w sprawie korzystania z podwyższonych pracowniczych kosztów uzyskania przychodu 

Najczęściej cześć ta nie będzie podlegała wypełnieniu przez pracownika. 

Zgodnie z ogólnymi regulacjami pracownikom przysługują miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości:  

• podstawowej (250 zł miesięcznie) 
• podwyższonej (300 zł miesięcznie) w przypadku pracowników zamiejscowych, albo  
• udokumentowanej imiennymi biletami okresowymi.  

Na etapie poboru zaliczek pracodawcy stosuje koszty „z mocy ustawy” w kwocie 250 zł albo „na wniosek” pracownika w kwocie 300 zł. Koszty uzyskania przychodów (odpowiednio 250 zł, 300 zł) pomniejszają przychód do opodatkowania. W określonych sytuacjach pracownikom oraz osobom uzyskującym przychody z praw majątkowych przysługują koszty uzyskania przychodów ustalane według normy 50%. 

Część G  

Oświadczenie podatnika składane płatnikowi w sprawie zwolnień, o których mowa w przepisach art. 21 ust. 1 pkt 152-154 u.p.d.o.f. 

W większości przypadków cześć ta nie będzie wypełniana. Wymaga ona od pracownika analizy swojego stanu faktycznego i podjęcia indywidualnej decyzji. 

Ulga na powrót, ulga dla rodzin 4+ oraz ulga dla pracujących seniorów to zwolnienia z opodatkowania przychodów w podatku PIT, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152–154 ustawy PIT.

Na podstawie tych przepisów wolne od podatku, na warunkach określonych w ustawie PIT, są przychody podatnika do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, osiągnięte z: 

• pracy na etacie 
• działalności wykonywanej osobiście na podstawie umów zlecenia zawartych z firmą
• pozarolniczej działalności gospodarczej

• zasiłku macierzyńskiego. 

Płatnik oblicza zaliczkę z uwzględnieniem wskazanej ulgi (lub ulg), jeżeli podatnik złoży temu płatnikowi oświadczenie, że spełnia warunki do jej (ich)stosowania, przy czym w oświadczeniu dotyczącym ulgi na powrót, podatnik wskazuje również rok rozpoczęcia i zakończenia stosowania tej ulgi przez płatnika. 

Pracownik (podatnik), który nie złożył płatnikowi oświadczenia w sprawie stosowania wymienionej ulgi, nie traci do niej prawa. Może zastosować ją w rozliczeniu rocznym, na zasadach określonych w ustawie PIT. 

Część H  

Wniosek podatnika składany płatnikowi o niestosowanie ulgi dla młodych lub pracowniczych kosztów uzyskania przychodów 

W większości przypadków cześć ta nie będzie wypełniana. Wymaga ona od pracownika analizy swojego stanu faktycznego i podjęcia indywidualnej decyzji. 

Składając wniosek pracownik (podatnik) wnioskuje o obliczanie zaliczek na podatek dochodowy bez stosowania: 

• ulgi dla młodych 
• pracowniczych kosztów uzyskania przychodów. 

Część I  

Wniosek podatnika składany płatnikowi o rezygnację ze stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów  

W większości przypadków cześć ta nie będzie wypełniana. Wymaga ona od pracownika analizy swojego stanu faktycznego i podjęcia indywidualnej decyzji. 

Przy obliczaniu zaliczek pracodawca oraz płatnicy w odniesieniu do przychodów z praw majątkowych mogą stosować koszty uzyskania przychodów w wysokości 50%.  

Koszty w tej wysokości przysługują: 

• z tytułu zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego
• z tytułu opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną
• z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami. Koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.  

W roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów z tych tytułów nie mogą przekroczyć kwoty 120 000 zł. 

W przypadku stosowania ulgi dla młodych, ulgi na powrót, ulgi dla rodzin 4+ lub ulgi dla pracujących seniorów w zakresie przychodów z pracy na etacie, suma łącznych kosztów uzyskania przychodów określonych według normy 50% oraz ww. przychodów z pracy na etacie (objętych ulgami), nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty 120 000 zł. 

Rezygnacja ze stosowania tych kosztów w trakcie roku nie pozbawia podatnika prawa do korzystania z nich w rozliczeniu rocznym (z uwzględnieniem limitu), jeśli spełnione są warunki określone dla tej preferencji. 

Część J  

Wniosek podatnika składany płatnikowi w sprawie niepobierania zaliczek w roku podatkowym   

W większości przypadków cześć ta nie będzie wypełniana. 

Podatnik, który przewiduje, że jego roczne dochody na skali nie przekroczą kwoty wolnej od podatku, czyli 30 000 zł, może złożyć płatnikowi wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym. 

Część K  

Data wypełnienia i podpis podatnika. 

Rozliczenie roczne 

Ostateczne rozliczenie podatku dochodowego przez pracownika następuje w składanym rocznym zeznaniu podatkowym PIT-36 albo PIT-37. W konsekwencji, zaliczki, które w trakcie roku pobiera pracodawca lub pracownik sam je wpłaca do urzędu skarbowego, stanowią jedynie zaliczki na poczet rozliczenia rocznego. Podatek wynikający PIT-36 albo PIT-37 jest podatkiem należnym od dochodów podatnika uzyskanych w roku podatkowym. Jeśli podatek należny jest wyższy od wpłaconych w trakcie roku zaliczek, powstaje niedopłata podatku, którą podatnik uiszcza w rozliczeniu rocznym. Niedopłatę podatku pracownik (podatnik) wpłaca sam na indywidualny rachunek podatkowy w terminie określonym na złożenie zeznania podatkowego. 

KONTAKT 

Spełnienie obowiązków pracodawcy w zakresie funkcji płacowo-kadrowej wymaga uwzględnienia wielu elementów, w tym korzystanie z nowoczesnego systemu płacowego. Sprawdź nasze usługi płacowe i kadrowe jakie świadczymy dla naszych klientów. Jesteśmy po to, żeby ułatwiać prowadzenie Twojej działalności.