Rok obrotowy a rok podatkowy to pojęcia, które często się ze sobą pokrywają, jednak nie można ich stosować zamiennie. W spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością rok obrotowy określa się na etapie sporządzenia aktu założycielskiego. W przypadku nowopowstałych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, założonych w drugiej połowie roku kalendarzowego, istnieje możliwość wydłużenia pierwszego roku obrachunkowego. Przy spełnieniu określonych warunków przepisy umożliwiają również zmianę przyjętego roku obrotowego.
Rok obrotowy i podatkowy
Zgodnie z ogólną zasadą określoną w polskim prawie podatkowym rok podatkowy jest rokiem kalendarzowym. Taka zasada stosowana jest w przypadku osób fizycznych. Wyjątek od tej reguły występuje u podatników podatku dochodowego od osób prawnych (najczęściej są to spółki z ograniczoną odpowiedzialnością), które posiadają możliwość wyboru okresu trwania roku obrotowego (podatkowego).
Rok obrotowy
Zgodnie z polską ustawą o rachunkowości rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy lub inny okres trwający dwanaście kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany również do celów podatkowych.
Rok obrotowy lub jego zmiany określa statut lub umowa, na podstawie której utworzono jednostkę.
Jeżeli jednostka rozpoczęła działalność w drugiej połowie przyjętego roku obrotowego, to można księgi rachunkowe i sprawozdanie finansowe za ten okres połączyć z księgami rachunkowymi i sprawozdaniem finansowym za rok następny.
W przypadku zmiany roku obrotowego pierwszy po zmianie rok obrotowy musi być dłuższy niż 12 kolejnych miesięcy.
Rok podatkowy
Zgodnie z polskimi przepisami prawa podatkowego rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy, chyba że ustawa podatkowa stanowi inaczej.
Według ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy, chyba że podatnik postanowi inaczej w statucie albo w umowie spółki, albo w innym dokumencie odpowiednio regulującym zasady ustrojowe innych podatników – wówczas rokiem podatkowym jest okres kolejnych dwunastu miesięcy kalendarzowych.
Należy zwrócić uwagę, że zmiana roku obrotowego (podatkowego) na inny aniżeli kalendarzowy ma swoje konsekwencje dla potrzeb sprawozdawczych oraz podatku dochodowego od osób prawnych. W przypadku innych podatków, takich jak podatek VAT, podatek dochodowy od osób fizycznych (np. z tytuły wypłaconych wynagrodzeń) rokiem podatkowym zawsze będzie rok kalendarzowy.
Wyjątki dla dwunastomiesięcznego roku obrotowego
Co do zasady rok obrotowy (podatkowy) trwa przez okres kolejnych dwunastu miesięcy kalendarzowych. Od tej zasady istnieją jednak pewne wyjątki.
Jeżeli z odrębnych przepisów wynika obowiązek zamknięcia ksiąg rachunkowych (sporządzenia bilansu) przed upływem przyjętego przez podatnika roku podatkowego, za rok podatkowy uważa się okres od pierwszego dnia miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do dnia zamknięcia ksiąg rachunkowych. W tym przypadku za następny rok podatkowy uważa się okres od dnia otwarcia ksiąg rachunkowych do końca przyjętego przez podatnika roku podatkowego. Taka sytuacji wystąpi np. w przypadku postawienie spółki w stan likwidacji.
Zmiana roku obrotowego
Do zmiany roku obrotowego konieczna jest uchwała wspólników zmieniająca umowę spółki. Uchwała ta powinna zostać zgłoszona do sądu rejestrowego, a w zakresie prawa podatkowego trzeba poinformować o zmianie roku właściwym urząd skarbowy.
Zgodnie z polskimi przepisami w razie zmiany roku podatkowego za przejściowy (pierwszy po zmianie) rok podatkowy uważa się okres od pierwszego miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do końca roku podatkowego nowo przyjętego. Rok ten nie może być krótszy niż dwanaście i dłuższy niż dwadzieścia trzy kolejne miesiące kalendarzowe.
Z przepisów wynika, że skuteczna zmiana roku obrotowego (podatkowego) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych (np. sp. z o.o.) wymaga podjęcia następujących kroków:
- zmiana umowy spółki i przyjęcie roku obrotowego (podatkowego) innego niż kalendarzowy,
- zawiadomienie organów podatkowych o zmianie umowy spółki dotyczącej zmiany roku obrotowego (podatkowego) w rocznym zeznaniu podatkowym CIT, składanym za rok podatkowy poprzedzający pierwszy po zmianie rok podatkowy.
Po spełnieniu tych wymogów przejściowy rok obrotowy (podatkowy) nie może być krótszy niż dwanaście i dłuższy niż dwadzieścia trzy kolejne miesiące kalendarzowe. Początkiem przejściowego roku podatkowego będzie pierwszy dzień miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku obrotowego (podatkowego). Rok ten kończy się w ostatnim dniu nowo przyjętego roku obrotowego (podatkowego). Nie jest możliwa zmiana bieżącego (obecnie trwającego) roku obrotowego.
Przykład 1
Wspólnicy spółki, której rok obrotowy pokrywał się z kalendarzowym, postanowili zmienić rok obrotowy tak, aby trwał od 1 lutego do 31 stycznia.
Zmiany umowy spółki dokonano w grudniu 2023 r. Rok 2024 to zatem przejściowy rok obrotowy (podatkowy) spółki. Rozpoczął się on 1 stycznia 2024 r. i będzie trwał do 31 stycznia 2025 r., a kolejne lata obrotowe będą obejmować odpowiednio okresy od 1 lutego do 31 stycznia następnego roku.
Sprawozdanie finansowe oraz zeznania podatkowe będą przygotowywane za okresy:
Przykład 2
Wspólnicy spółki, której rok obrotowy pokrywał się z kalendarzowym, postanowili zmienić rok obrotowy tak, aby trwał od 1 lutego do 31 stycznia.
Zmiany umowy spółki dokonano w styczniu 2024 r. Rok 2025 to zatem przejściowy rok obrotowy (podatkowy) spółki. Rozpoczął się on 1 stycznia 2025 r. i będzie trwał do 31 stycznia 2026 r., a kolejne lata obrotowe będą obejmować odpowiednio okresy od 1 lutego do 31 stycznia następnego roku.
Sprawozdanie finansowe oraz zeznania podatkowe będą przygotowywane za okresy:
- rok przejściowy – 1 stycznia 2025 r. do 31 stycznia 2026 r. (13 miesięcy)
- kolejny rok – 1 lutego 2026 r. do 31 stycznia 2027 r. (12 miesięcy).
W tym przypadku istotne jest, że polskie przepisy nie umożliwiają zmiany roku obrotowego w trakcie jego trwania.
Przykład 3
Wspólnicy spółki, której rok obrotowy pokrywał się z kalendarzowym, postanowili zmienić rok obrotowy tak, aby trwał od 1 grudnia do 30 listopada.
Zmiany umowy spółki dokonano w grudniu 2023 r. Rok 2024 to zatem przejściowy rok obrotowy (podatkowy) spółki. Rozpoczął się on 1 stycznia 2024 r. i będzie trwał do 30 listopada 2025 r., a kolejne lata obrotowe będą obejmować odpowiednio okresy od 1 grudnia do 30 listopada następnego roku.
Sprawozdanie finansowe oraz zeznania podatkowe będą przygotowywane za okresy:
- rok przejściowy – 1 stycznia 2024 r. do 30 listopada 2025 r. (23 miesięcy)
- kolejny rok – 1 grudnia 2025 r. do 30 listopada 2026 r. (12 miesięcy).
Przykład 4
Wspólnicy spółki, której rok obrotowy obejmował okres od 1 października do 30 września, postanowili zmienić rok obrotowy na rok kalendarzowy.
Zmiany umowy spółki dokonano w sierpniu 2023 r. Rok 2023/24 to zatem przejściowy rok obrotowy (podatkowy) spółki. Rozpoczął się 1 października 2023 r. i będzie trwał do 31 grudnia 2024 r., a kolejne lata obrotowe będą obejmować odpowiednio okresy od 1 stycznia do 31 grudnia następnego roku.
Sprawozdanie finansowe oraz zeznania podatkowe będą przygotowywane za okresy:
- rok przejściowy – 1 października 2023 r. do 31 grudnia 2024 r. (15 miesięcy)
- kolejny rok – 1 stycznia 2025 r. do 31 grudnia 2026 r. (12 miesięcy).
KONTAKT
Zmiana roku obrotowego wymaga odpowiedniego ujęcia w księgach rachunkowych i rozliczeniach podatkowych. Sprawdź nasze usługi księgowe lub skontaktuj się bezpośrednio z nami. Jesteśmy po to, żeby ułatwiać prowadzenie Twojej działalności.
Świadczymy pełen zakres usług księgowych, podatkowych i sprawozdawczych.
