W dniu 29 sierpnia 2025 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT).
Projekt koncentruje się na ograniczeniu dotychczasowych preferencji podatkowych dla fundacji rodzinnych, a wśród proponowanych rozwiązań znajdują się między innymi:
- doprecyzowania zasad zbywania mienia przez fundację,
- objęcie fundacji przepisami o zagranicznych spółkach kontrolowanych (CFC) oraz exit-tax,
- zmiany dotyczące opodatkowania przychodów z najmu (w tym najmu krótkoterminowego) oraz
- rozszerzenie katalogu „ukrytych zysków”.
Poniżej przedstawiamy omówienie poszczególnych zagadnień zawartych w projekcie.
Zbywanie mienia przez fundacje rodzinne – koniec swobody?
Ministerstwo Finansów proponuje, aby od 1 stycznia 2026 r. zwolnienie z opodatkowania zbycia mienia przez fundację rodzinną przysługiwało tylko wtedy, gdy zbycie nastąpi po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce wniesienie, przekazanie lub nabycie tego mienia.
Co niezwykle istotne, zasady te mają dotyczyć mienia nabytego przez fundację już po 31 sierpnia 2025 r. Zmiana ta może być szczególnie dotkliwa dla tych podmiotów, które zaplanowały restrukturyzację majątku na drugą połowę 2025 r.
Z uwagi na krótki odstęp czasu między publikacją projektu (29 sierpnia 2025 r.) a datą graniczną (31 sierpnia 2025 r.), oczekiwane jest wdrożenie rozwiązań przejściowych (np. przesunięcia daty granicznej lub wydłużenia vacatio legis), które umożliwią racjonalne zaplanowanie zarządzania majątkiem fundacji rodzinnych.
Fundacja rodzinna a CFC i exit-tax
Projekt przewiduje, że zwolnienie z opodatkowania fundacji rodzinnych NIE będzie dotyczyć podatku od:
- zagranicznych spółek kontrolowanych (CFC),
- niezrealizowanych zysków (exit tax).
Celem tych zmian ma być ograniczenie możliwości przenoszenia aktywów i dochodów do podmiotów w jurysdykcjach o preferencyjnym opodatkowaniu oraz ograniczenie potencjalnych praktyk prowadzących do unikania opodatkowania CIT w Polsce.
Najem krótkoterminowy i usługi zakwaterowania – nowe ograniczenia
Ze zwolnienia wyłączone mają być przychody osiągane przez fundację rodzinną z najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze dotyczące budynków mieszkalnych, budynków u funkcji mieszanej, lokali mieszkalnych lub ich części, chyba że są wynajmowane bezpośrednio przez fundację rodzinną wyłącznie na cele mieszkaniowe.
Dotyczyć to ma w szczególności przychodów z najmu krótkoterminowego oraz z usług związanych z zakwaterowaniem.
Warto przy tym zaznaczyć, że ciężar dowodu, że dany budynek, lokal lub jego część są wynajmowane wyłącznie w celach mieszkaniowych, spoczywać będzie na fundacji rodzinnej. W praktyce oznacza to konieczność posiadania dokumentacji i dowodów potwierdzających charakter najmu, jeśli fundacja chce wykazać, że najem ma charakter wyłącznie mieszkaniowy.
Dotychczas Wojewódzkie Sądy Administracyjne jednoznacznie stwierdzały, że nie ma podstaw, by skutki podatkowe najmu w fundacji rodzinnej różnicować tylko ze względu na długość trwania umowy. Nawet jeśli najem krótkoterminowy nie jest „klasycznym” najmem, nadal mieści się w ustawowym pojęciu „udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie” (np. wyroki WSA, sygn. I SA/Gd 219/24, I SA/Wr 807/24 czy I SA/Bd 107/25).
Więcej na ten temat znajdziesz w naszym artykule:
Ukryte zyski – rozszerzony katalog i większe obciążenia
Projekt przewiduje również następujące zmiany dotyczące katalogu ukrytych zysków (opodatkowanych stawką 15% CIT):
- poszerzenie kręgu podmiotów, którym udzielenie przez fundację rodzinną pożyczek będzie stanowił ukryty zysk (nie tylko beneficjent, ale też fundator oraz osoby fizyczne powiązane z beneficjentem lub fundatorem),
- włączenie do katalogu ukrytych zysków wartości umorzonych, przedawnionych lub odpisanych jako nieściągalne należności z tytułu pożyczek udzielonych przez fundację rodzinną.
Powyższe dotyczy pożyczek udzielonych przez fundację rodzinną:
- w tej części, która podlegała zwrotowi w danym roku podatkowym i nie została zwrócona do dnia upływu terminu złożenia deklaracji przez fundację rodzinną,
- na okres co najmniej 10 lat albo na okres krótszy niż 10 lat, jeżeli ostateczny termin obowiązywania umowy wyniósł co najmniej 10 lat.
Podmioty transparentne, fundusze, spółdzielnie – brak zwolnień
Projekt wyłącza również możliwość stosowania zwolnień do przychodów z udziału w podmiotach transparentnych podatkowo, jak również w innych podmiotach np. fundusze, spółdzielnie czy spółki prawa handlowego) jeżeli nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo korzystają ze zwolnienia z opodatkowania takim podatkiem od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania.
Celem jest m.in. uniemożliwienie wykorzystania podmiotów transparentnych do generowania preferencyjnych skutków podatkowych po stronie fundacji rodzinnej.
Podsumowanie
W opublikowanym projekcie brak jest zmian korzystnych dla fundacji rodzinnych. Przeciwnie – proponowane regulacje mają charakter uszczelniający i w praktyce prowadzą do ograniczenia elastyczności w zarządzaniu majątkiem. Dotyczą one zarówno zasad zbywania mienia, jak i zakresu zwolnień podatkowych. Na obecnym etapie wiele wskazuje na to, że projekt może istotnie zmienić sposób funkcjonowania fundacji rodzinnych w Polsce. Warto zatem już teraz rozważyć wpływ projektowanych zmian na dotychczasowe struktury oraz przygotować się na ewentualne modyfikacje modelu zarządzania majątkiem.
W czym możemy pomóc?
Wspieramy klientów w kompleksowym planowaniu majątkowym z wykorzystaniem fundacji rodzinnych. Zachęcamy do kontaktu – wspólnie znajdziemy rozwiązania, które pozwolą w pełni wykorzystać potencjał fundacji rodzinnej nawet w nowym otoczeniu prawnopodatkowym.
Making business easier.
