Zyski kapitałowe. Oddzielne źródło przychodów.

W 2018 roku do polskich przepisów podatkowych (CIT) wprowadzony został podział na dwa źródła przychodów: „zyski kapitałowe” i „inne przychody”. Powoduje to konieczność kwalifikacji osiąganych przychodów podatkowych do określonego źródła, a następnie podział i alokację kosztów. Główny powodem wprowadzenia podziału na źródła przychodów było uniemożliwienie podatnikom kompensowania strat w jednym obszarze aktywności podatnika (np. działalność operacyjna) z dochodami z drugiego źródła (np. kapitałowymi jak dywidendy, sprzedaż udziałów w innych spółkach).

Zyski kapitałowe

Podział przychodów na źródła „zyski kapitałowe” i „inne przychody” skutkuje tym, że niedopuszczalne jest przesuwanie kosztów i przychodów pomiędzy takim źródłami. Szczególnie ważne jest to, że straty w źródle zyski kapitałowe nie zmniejszą podatku z pozostałych obszarów działalności podatnika i odwrotnie.

Do źródła przychodów z zysków kapitałowych należy zakwalifikować przychody:

• z udziału w zyskach osób prawnych, w tym m.in. dywidendy, przychody z umorzenia udziału, itp.,
• uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziału podmiotów,
• uzyskane w następstwie likwidacji spółki niebędącej osobą prawną, wystąpienia wspólnika z takiej spółki lub zmniejszenie udziału kapitałowego w takiej spółce,

• z tytułu wniesienia aportu do osoby prawnej lub spółki będącej podatnikiem CIT,
• inne niż wskazane w poprzednich punktach przychody z udziału (akcji) w osobie prawnej lub spółce będącej podatnikiem CIT,
• przychody ze zbycia ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną,
• przychody ze zbycia wierzytelności uprzednio nabytych przez podatnika oraz wierzytelności wynikających z przychodów zaliczanych do zysków kapitałowych,
• przychody:
  • z autorskich lub pokrewnych praw majątkowych, licencji, z know-how,
  • z papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych,
  • z tytułu uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych lub instytucjach wspólnego inwestowania, w tym z ich najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, jak też przychody z ich zbycia,
  • z wymiany waluty wirtualnej na środek płatniczy, towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna lub z regulowania innych zobowiązań walutą wirtualną.

Powyższa lista ma charakter ogólny. Przepisy ustawy o CIT zawierają bardziej precyzyjne wyszczególnienie. Szczególnie ważne jest to, że obowiązek przyporządkowania przychodów do źródła zyski kapitałowe dotyczy prawie każdego podatnika CIT, bez względu na profil jego działalności. Pamiętać muszą o tym zwłaszcza ci podatnicy, którzy na co dzień zajmują się innego rodzaju działalnością, a świadczenia wskazane w powyższym zestawieniu mają charakter dodatkowy.

Podmioty wyłączone

W przypadku niektórych podatników, działających w branży finansowej (ubezpieczyciele, banki, inne instytucje finansowe) przychody w katalogu powyżej są kwalifikowane do zwykłej działalności, czyli nie są one traktowane jako zyski kapitałowe.

W zakresie podmiotów klasyfikowanych jako instytucje finansowe przepisy podatkowe nawiązują do ustawy „Prawo bankowe”, które z kolei odwołują się do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z 26.06.2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych.

Według rozporządzenia unijnego „instytucja finansowa” oznacza przedsiębiorstwo inne niż instytucja i inne niż spółka holdingowa działająca wyłącznie w sektorze przemysłowym, którego podstawową działalnością jest nabywanie pakietów akcji lub wykonywanie jednego lub większej liczby rodzajów działalności wymienionych w pkt 2-12 i pkt 15 załącznika I do dyrektywy 2013/36/UE; pojęcie to obejmuje firmy inwestycyjne, finansowe spółki holdingowe, finansowe spółki holdingowe o działalności mieszanej, inwestycyjne spółki holdingowe, instytucje płatnicze w rozumieniu dyrektywy (UE) 2015/2366 Parlamentu Europejskiego i Rady, a także spółki zarządzania aktywami, nie obejmuje jednak ubezpieczeniowych spółek holdingowych i ubezpieczeniowych spółek holdingowych prowadzących działalność mieszaną.

W konsekwencji ubezpieczyciele, banki, a także inne instytucje finansowe do źródła przychodów „zyski kapitałowe” zaliczą wyłącznie:

Inne przychody

Wszystkie inne przychody niezaliczone do kategorii zysków kapitałowych, zwiększają pozostałe przychody (źródło „inne przychody).

Analizując katalog przychodów z zysków kapitałowych, warto zwrócić uwagę np. na to, że nie odnajdziemy w nim przychodów z tytułu udzielenia pożyczki, chyba że jest to tzw. pożyczka partycypacyjna, czyli taka, w przypadku której wypłata odsetek lub ich wysokość są uzależnione od osiągnięcia przez spółkę zysku lub zysku o określonej wysokości.

Podobnie odsetki od lokaty bankowych nie są kwalifikowane jako zyski kapitałowe. Nie są one uznawane jako pochodny instrument finansowy. Dlatego odsetki od lokat bankowych należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł.

Różnice kursowe, które dotyczą przychodów z zysków kapitałowych jak również wydatków stanowiących koszty podatkowe tych przychodów, winny być kwalifikowane do źródła zyski kapitałowe. Podobnie różnice kursowe, które dotyczą przychodów z pozostałych źródeł przychodów winny być kwalifikowane do źródła, z którego pochodzą przychody i koszty ich uzyskania. Różnice kursowe na obrocie walutami stanowią więc dochody lub straty z obrotu tymi walutami – a więc z działalności podstawowej spółki. W przypadku przychodów ze zbycia wierzytelności prawodawca wyraźnie ogranicza się do zbycia wierzytelności uprzednio nabytych oraz wierzytelności powstałych tytułem świadczeń, które same w sobie zaliczane są do źródła zysków kapitałowych.

Stawka podatku

Od  dochodów alokowanych w źródle „zyski kapitałowe” podatnik płaci podatek według podstawowej stawki 19%. W tym zakresie nie ma możliwości skorzystania z obniżonej stawki 9%, nawet jeśli podatnik spełnia definicję „małego” podatnika.

Wydzielenie odrębnego źródła wymusiło na prawodawcy wprowadzenie szeregu innych zmian, w konsekwencji których rozliczenie podatkowe musi być dokonane z poszanowaniem źródła, w którym uzyskiwane są przychody. Podatnicy nie mogą kompensować straty z jednego źródła z dochodami z innego źródła. Rozróżnienie na źródła przychodów powinno być dokonane już w trakcie roku, przy wyznaczaniu zaliczek na podatek dochodowy.

Podział kosztów

Konsekwencją podziału przychodów na dwa źródła jest konieczność przyporządkowania kosztów do odpowiedniego źródła przychodów. W przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z zysków kapitałowych oraz przychody z innych źródeł przychodów, powinien dokonać odpowiedniego bezpośredniego przyporządkowania kosztów, a gdy nie jest to możliwe oraz wobec kosztów pośrednich, koszty te ustala się w takim stosunku, w jakim pozostają osiągnięte w roku podatkowym przychody z tych źródeł w ogólnej kwocie przychodów. W praktyce skutkuje to koniecznością bardziej szczegółowego opisywania poniesionych kosztów, ich weryfikacji i analizy.

Nasze wsparcie

Podział przychodów i kosztów na odpowiednie źródła są bardzo ważnym elementem kalkulacji podatkowej. Sprawdź nasze usługi rozliczeń podatkowych (tax compliance) lub skontaktuj się bezpośrednio z nami. Jesteśmy po to, żeby ułatwiać prowadzenie Twojej działalności.