Faktura to dokument księgowy potwierdzający sprzedaż towarów lub usług, zawierający szczegółowe dane o transakcji. Przepisy podatkowe zawierają obowiązek jej wystawienia przez podatników VAT oraz określają szczegółowe zasady jej wystawiania, w tym konieczność zawarcia obowiązkowych danych (m.in. data, dane sprzedawcy i kupującego, kwoty netto i brutto), wystawienie w dwóch egzemplarzach (dla sprzedawcy i kupującego) oraz możliwość wystawienia w formie papierowej lub elektronicznej.
Zasady fakturowania
W myśl przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, faktura jest dokumentem, który odzwierciedla rzeczywiste zdarzenie gospodarcze. Jednocześnie musi ona spełnić szereg wymogów określonych w art. 106e ustawy VAT. Do elementów faktury wymienionych w ustępie pierwszym wskazanego artykułu zaliczamy:
- „imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
- numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku (…);
- numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi (…).„
Innymi słowy, faktura musi zostać wystawiona w taki sposób, aby możliwe było jednoznaczne zidentyfikowanie stron transakcji gospodarczej. Co do zasady ustawodawca w literalnym brzmieniu przepisu wskazuje nabywcę w liczbie pojedynczej, natomiast, zgodnie ze stanowiskiem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 18 października 2023 roku (0114-KDIP1-3.4012.391.2023.6.JG) brak jest przeszkód prawnych i faktycznych do tego, by faktura VAT, dokumentowała jednocześnie sprzedaż dokonaną na rzecz kilku nabywców, będących osobami fizycznymi lub prawnymi z odrębnymi numerami NIP. Oznacza to, że po stronie kupującego, mogą wystąpić dwie (lub więcej) osoby i nie ma w tym przypadku znaczenia, że ustawodawca określając zasady wystawiania faktur VAT wymienia strony transakcji, tj. podatnika i nabywcę, jako pojedyncze podmioty.
Podobne potwierdzenie znajdujemy w interpretacji 0111-KDIB3-1.4012.192.2023.2.AMA z dnia 9 czerwca 2023 roku: To, że ustawodawca określając zasady wystawiania faktur VAT, wymienia strony transakcji jako sprzedawcę i nabywcę, należy pojmować szeroko. Natomiast dane zawarte na fakturze mają na celu identyfikację stron transakcji gospodarczej w sposób nie budzący wątpliwości kim jest sprzedawca i nabywca.
Wielu nabywców w praktyce
W praktyce gospodarczej niejednokrotnie dochodzi do sytuacji, kiedy po stronie nabywcy występuje więcej niż jeden podmiot. Przykładem może być dokonanie zakupu rzeczy bądź usługi przez małżonków czy też wspólników. Z uwagi na wspomniany na wstępie wymóg odzwierciedlenia stanu rzeczywistego, poprawnym rozwiązaniem w takiej sytuacji jest wskazanie na fakturze więcej niż jednego nabywcę – wszystkie strony transakcji.
W myśli interpretacji 0111-KDIB3-1.4012.192.2023.2.AMA z dnia 9 czerwca 2023 roku:
W przypadku nabycia towaru przez dwóch nabywców wpisaniu podlegają te dwa podmioty występujące jako nabywcy danej transakcji. Wpisanie jednego nabywcy nie tylko nie dałoby się uzasadnić, ale stanowiłoby poświadczenie nieprawdy. Jeżeli więc podatnik sprzedaje jeden towar kilku nabywcom jednocześnie, to prawidłowo wystawiona faktura VAT powinna zawierać m.in. dokładne dane identyfikacyjne wszystkich kupujących.
Co z odliczeniem VAT?
Zgodnie z art. 106g ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, faktury wystawia się co najmniej w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje nabywca, a drugi zachowuje w swojej dokumentacji podatnik dokonujący sprzedaży. W przypadku, gdy faktura wystawiona jest na więcej niż jednego nabywcę, każdy z nich uprawniony jest do otrzymania egzemplarza faktury. Zauważyć jednak należy, że oryginał otrzymuje tylko jeden z nabywców. Dla pozostałych kupujących nie oznacza to jednak utraty prawa do odliczenia VAT naliczonego z faktury. Aby wszyscy nabywcy mieli prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktury wystawionej na więcej niż jeden podmiot, faktura ta musi zawierać pełne dane identyfikacyjne tych nabywców (imiona i nazwiska/nazwy, adresy, NIP-y).
Prawo do odliczenia przysługuje każdemu z nabywców w zakresie odpowiadającym jego udziałowi w nabyciu, pod warunkiem, że:
- są oni czynnymi podatnikami VAT, i
- nabyty towar/usługa służy czynnościom opodatkowanym.
Zatem dla przykładu, kiedy czynny podatnik wskazany jako jeden z dwóch nabywców na fakturze (imię, nazwisko, adres, NIP) w proporcji udziału w zakupie 50%, dokonuje zakupu towaru służącego do celów związanych z jego działalnością gospodarczą oraz otrzymuje kopię wystawionej faktury (po uzgodnieniu, że oryginał otrzymuje drugi z nabywców) – ma prawo odliczenia podatku VAT naliczonego wskazanego na fakturze w takiej części, jaki był jego udział w zakupie, czyli w tym przypadku 50%.
Nasze wsparcie
Sprawdź nasze usługi podatkowe, oraz płacowo-kadrowe jakie świadczymy dla naszych klientów. Jesteśmy po to, żeby ułatwiać prowadzenie Twojej działalności.
Zajmujemy się prowadzeniem bieżących rozliczeń podatkowych.
